Цифрлық трансформация кезеңінде білім беру жүйесі де қарқынды өзгерістерге ұшырап отыр. Соның айқын көрінісі – SMART сыныптардың енгізілуі. SMART технологиялар оқу үдерісін жетілдіруге, оқушының жетістіктерін нақты бақылауға және деректер негізінде білім беру стратегияларын икемді өзгертуге мүмкіндік береді. Бұл мақалада SMART сыныптағы оқу деректерін жинау, талдау және оларды тиімді педагогикалық шешімдер қабылдау үшін қолдану мәселелері қарастырылады.
SMART сынып дегеніміз не? SMART сынып – бұл цифрлық құрылғылармен (интерактивті тақта, планшет, компьютер, оқу аналитикасы платформалары) жабдықталған заманауи оқу кеңістігі. Мұндай сыныптарда оқушылардың оқу белсенділігі, тапсырмаларды орындау жылдамдығы мен сапасы, тест нәтижелері, рефлексия және қатысу деңгейі автоматты түрде жазылып отырады.
SMART сыныптарда оқу үдерісіне қатысты деректер әртүрлі көздерден автоматты түрде жиналады:
- Интерактивті тақта жүйелері – оқушының сабаққа қатысуы, жауап беру белсенділігі, тақтамен жұмыс істеуі тіркеледі.
- Оқу платформалары (мысалы, Google Classroom, Kahoot, Quizizz және т.б.) – тапсырма орындау уақыты, қателер саны, қайталап орындау жиілігі, бағалар сақталады.
- Оқушы құрылғылары (планшет, ноутбук) – оқу материалдарын пайдалану жиілігі, іздеу әрекеттері, бейнематериалдарды көру уақыты жазылады.
- Бақылау және тест нәтижелері – әр сабақ, тарау, тоқсан бойынша оқушы жетістіктері мен үлгерімі.
Жиналған деректерді өңдеу мен түсіндіру үшін келесі аналитикалық әдістер қолданылады:
- Салыстырмалы талдау – оқушының бұрынғы нәтижелерімен салыстыру арқылы ілгерілеу немесе кері кету анықталады.
- Кластерлік талдау – оқушыларды үлгерім, белсенділік, пәнге қызығушылық деңгейіне қарай топтау.
- Корреляциялық талдау – белгілі бір педагогикалық тәсілдер мен оқу нәтижелері арасындағы байланысты зерттеу.
- Диагностикалық аналитика – оқушының нақты қиындықтарын анықтау (мысалы, грамматиканы түсінбеу, есеп шығару алгоритмдерін меңгермеу).
Деректер негізінде білім беру стратегияларын түзету . SMART сыныптан алынған деректер мұғалімге төмендегідей артықшылықтар береді:
- Дербестендірілген оқыту – әр оқушының әлсіз және мықты тұстарын білу арқылы жекелеген тапсырмалар беру мүмкіндігі.
- Сабақты жоспарлауды оңтайландыру – қай тақырыптарда қиындық бар екенін біліп, сол тақырыптарға қосымша уақыт бөлу.
- Қалыптастырушы бағалау тиімділігін арттыру – оқушының әрбір әрекеті нақты бағаланған соң, кері байланыс сапалы әрі уақтылы беріледі.
- Ата-аналармен ашық жұмыс – нақты деректер негізінде оқушының үлгерімі туралы объективті ақпарат жеткізу.
- Мектепішілік басқару шешімдері – әкімшілікке нақты статистика мен аналитика беру арқылы кадрлық, оқу-әдістемелік шешімдер қабылдау.
SMART сыныптардағы деректерді жинау мен талдау – білім берудің жаңа сапалық деңгейге көтерілуінің кепілі. Педагогтер осы деректерді тиімді қолдана білсе, оқушыға бағытталған, икемді және нәтижеге бағдарланған оқыту жүзеге асады. Болашақта бұл тәсіл білім беру сапасын арттырудың негізгі құралына айналады.